Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii Politechniki Poznańskiej - OPI - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii Politechniki Poznańskiej, fot. Bruno Fidrych, źródło: OPI

Kwestia wyobraźni

Doktor Czy potrafi zaskoczyć nawet przypadek

(i przy okazji zarzucić mi poważne braki)

Gdzie nas zaniosło?

Poznańskie Piotrowo. Kampus Warta – królestwo kilku wydziałów Politechniki, których siedziby w większości pamiętają jeszcze lata 70. Jednak zbudowane tu niedawno Centrum Biomechaniki i Nanoinżynierii to inny świat. Nowoczesny biały budynek wbija się wielkim oszklonym klinem w zbieg ulic Jana Pawła II i Berdychowo.

– Myślisz, że po tym wszystkim, czego dotychczas się naoglądaliśmy, oni są nas jeszcze w stanie zaskoczyć? – pytam mojego towarzysza.

– Twój problem polega na tym, że jesteś człowiekiem umiarkowanej wiedzy, małej wiary i wątłej wyobraźni – słyszę w odpowiedzi.

Jak to było?

Czy Czy jest impertynentem? Nie jest. Po prostu chce na mnie robić wrażenie człowieka, który tak bardzo wszystko kontroluje, że potrafi zaskoczyć nawet przypadek. Zabawne w przypadku gamonia, który na oficjalne spotkanie potrafi założyć buty nie do pary.

W takich chwilach skutecznie uspokaja mnie tylko szybkie przejście do rzeczy. Skup się – myślę przemierzając kolorowe korytarze Centrum – tu się dzieją poważne rzeczy. Mechatronika. Automatyka i robotyka. Mechanika i budowa maszyn. Inżynieria biomedyczna. Inżynieria materiałowa z nanoinżynierią. Kierunki priorytetowe, przyszłość Polski, a tobie w głowie jakieś podjazdowe walki z kumplem-dziwakiem.

Rzeczywistość dociera do mnie w chwili, gdy dr inż. Andrzej Miklaszewski z Zakładu Nanomateriałów Funkcjonalnych wyznaje, że przeniesienie z zabytkowych budynków na Wildzie było dla niego i kolegów skokiem w inną epokę.

– Ten budynek ma m.in. własny generator, którego na Wildzie nie mieliśmy – mówi naukowiec. – Gdyby zabrakło prądu, urządzenia, które muszą pracować na okrągło, np. wypełnione argonem komory rękawicowe w Laboratorium Syntezy Materiałowej, nie staną ani na sekundę.

– A po co ten argon? – pytam.

– Bo pracujemy m.in. z materiałami, które w powietrzu bardzo szybko by się utleniały, a czasem nawet paliły. Argon zapewnia środowisko obojętne.

– Znam takie rzeczy, widziałem w filmach science-fiction – wtrąca się Czy.

– Ale te rękawice tutaj nie są do macania potworów, przyjacielu – wyjaśniam cierpko. Dalszą część wycieczki mogę już odbyć sam.

Co przegapił Doktor Czy?

Mój rajd jest intensywny. Na I piętrze zaliczam Laboratoria Badania Własności Materiałów (metale, polimery, struktury nanocząsteczkowe, z których wytwarza się elementy maszyn i urządzeń). II piętro to mechatronika, gdzie studenci uczą się m.in. projektowania i konstruowania robotów i dronów. Piętro nanoinżynierii (III) to szkoła wytwarzania materiałów nanoceramicznych, nauki o materiałach amorficznych, nanokrystalicznych, bionanomateriałach czy cienkich warstwach.

Z IV piętra – biomechaniki, łączącej medycynę, biologię i nauki techniczne – zjeżdżam na sam dół. W Laboratorium Techniki Współrzędnościowej czeka na mnie mgr Dariusz Gapiński.

– Możemy tu mierzyć elementy o wielkości od kilku metrów po mikrometry, pod kątem szeroko pojętej budowy maszyn. Przy okazji badamy też materiały – mówi. – Tu mamy urządzenia mierzące stykowo (trzeba dotknąć) i optycznie, np. maszyny pomiarowe. Są też skanery optyczne pozwalające mierzyć bezstykowo.

Jak to działa?

Powiedzieć, że trójwymiarowy tomograf rentgenowski wzbudza mój podziw, byłoby nadużyciem – z zewnątrz jest równie intrygujący co pralka: zwalista biała skrzynia z trzema podłączonymi komputerami. Wszystko się zmienia, gdy jeden z techników wyjaśnia nam, co ta pralka potrafi.

– Możemy tu tworzyć trójwymiarowe modele dowolnego elementu, który włożymy do środka. W środku są dwie lampy – źródła promieniowania. Pozwalają na prześwietlanie elementów dużych i małych, w rozdzielczości poniżej mikrona.

Gdy Czy wchodzi do sali, technik umieszcza w tomografie telefon, a na monitorze pojawia się obraz ze środka aparatu. W taki sposób można zajrzeć na żywo w głąb każdego przedmiotu, tak jak zagląda się do środka ludzkiego ciała. Tyle że „tomografowi dla ludzi” wystarczy promieniowanie 10-krotnie słabsze.

Co ciekawe, można tu też, wykonując 360-stopniowy skan, zrekonstruować przedmiot, zaglądając w jego strukturę. Zaglądamy do wnętrze kawałka betonu, „przecinając” go na kolejne warstwy, by znaleźć wady materiału.

– I co? – triumfuje po wszystkim Czy. – A nie mówiłem, że brakuje ci wiary i wyobraźni?

Co my tu mamy, czyli konkrety:

- 8 sal wykładowych,

- 12 sal seminaryjno-ćwiczeniowych,

- blisko 100 laboratoriów,

- wyposażenie multimedialne w każdej sali dydaktycznej,

- System Informacji Wewnętrznej,

- platforma e-learningowa.

ABC projektu

Tytuł: Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii Politechniki Poznańskiej

Data rozpoczęcia projektu: 2007-10-01

Data zakończenia projektu: 2012-03-31